Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống

Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống

Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống. Nhắc đến ẩm thực Thái Bình, bên cạnh bánh gai Đại Đồng hay ổi Bo, người ta không thể không nhắc đến bánh cáy làng Nguyễn – một loại bánh cổ truyền từng được tiến vua, nổi tiếng bởi hương vị bùi ngọt, béo ngậy và giòn tan. Bánh cáy có màu sắc sặc sỡ, hương thơm dẻo ngọt, kết hợp từ nhiều nguyên liệu truyền thống như gạo nếp cái hoa vàng, lạc, mứt bí, gừng, mỡ lợn… tạo nên hương vị rất riêng. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách làm bánh cáy làng Nguyễn ngay tại nhà, để thưởng thức hoặc làm quà biếu trong dịp lễ Tết.

Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống
Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống

Nguyên liệu cần chuẩn bị để làm bánh cáy làng Nguyễn

Để làm bánh cáy ngon đúng điệu, bạn cần chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu sau:

  • Gạo nếp cái hoa vàng: 1 kg (chọn loại nếp mới, hạt mẩy, dẻo thơm).

  • Gạo nếp cẩm: 200g (tạo màu tím tự nhiên cho bánh).

  • Mỡ lợn: 200g (lọc sạch, thái hạt lựu nhỏ).

  • Lạc rang: 300g (bóc vỏ, giã dập).

  • Vừng (mè) rang vàng: 150g.

  • Mạch nha hoặc mật mía: 400g (giúp bánh kết dính và tạo độ ngọt thanh).

  • Đường cát: 200g.

  • Mứt bí: 150g (thái hạt lựu).

  • Mứt gừng: 100g.

  • Quả quất (tắc): 2 – 3 quả (tạo hương thơm dịu).

  • Hoa hồi, quế: 1 ít (giã nhỏ để tạo mùi đặc trưng).

  • Một ít phẩm màu tự nhiên: từ lá dứa (xanh), gấc (đỏ), nghệ (vàng) nếu muốn bánh đẹp mắt hơn.

Sơ chế nguyên liệu để làm bánh cáy làng Nguyễn

Chuẩn bị gạo nếp

  • Gạo nếp cái hoa vàng đem vo sạch, để ráo rồi chia thành 3 phần.

  • Một phần để nguyên, một phần ngâm với nước gấc hoặc nước lá dứa, phần còn lại ngâm với nước nghệ hoặc nước nếp cẩm để tạo màu.

  • Sau khi ngâm khoảng 3 – 4 tiếng, xôi gạo nếp bằng cách đồ chín. Mỗi loại để riêng ra mâm, tãi mỏng cho nguội.

Làm mỡ đường

  • Mỡ lợn đã thái hạt lựu đem luộc qua nước sôi, vớt ra để ráo.

  • Trộn mỡ với đường theo tỷ lệ 1:1, phơi nắng hoặc để nơi thoáng mát 1 – 2 ngày cho thành mỡ đường trong veo. Đây chính là bí quyết giúp bánh cáy béo ngậy mà không ngấy.

Chuẩn bị các nguyên liệu khác

  • Lạc đem rang chín vàng, giã dập vừa, không quá nhỏ để giữ độ bùi giòn.

  • Vừng rang thơm.

  • Mứt bí, mứt gừng thái nhỏ hạt lựu.

  • Quất cắt lát mỏng, bỏ hạt.
Các bước Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống
Các bước Cách làm bánh cáy làng Nguyễn chuẩn vị truyền thống

Làm cốm và hạt nổ

  • Xôi nếp đã đồ chín đem giã nhỏ hoặc cán mỏng, sau đó phơi khô rồi rang lại cho giòn. Đây chính là nguyên liệu tạo thành những hạt cốm nổ giòn rụm trong bánh cáy.

  • Khi rang phải đảo đều tay, để lửa nhỏ để hạt cốm không bị cháy.

  • Lúc hạt cốm nổ phồng trắng, mùi thơm bốc lên là đạt.

Nấu mạch nha và trộn nhân

  • Cho mạch nha (hoặc mật mía) cùng một ít nước vào chảo, đun lửa nhỏ cho tan chảy.

  • Khi mạch nha sôi, cho thêm đường, nước quất, hoa hồi, quế giã nhỏ vào, khuấy đều tay cho hỗn hợp sánh vàng óng, dẻo quánh.

  • Lần lượt cho cốm nổ, lạc rang, vừng rang, mứt bí, mứt gừng và mỡ đường vào chảo.

  • Dùng đũa hoặc thìa lớn đảo thật nhanh và đều tay để các nguyên liệu quyện vào nhau. Lúc này, hỗn hợp bánh cáy sẽ dẻo, thơm, đầy màu sắc hấp dẫn.

Ép bánh và tạo hình

  • Chuẩn bị khuôn gỗ hoặc khuôn inox (có lót giấy nến hoặc lá chuối khô).

  • Đổ hỗn hợp bánh cáy còn nóng vào khuôn, dàn đều, dùng thìa nén chặt tay để bánh kết dính.

  • Dùng vật nặng ép chặt trong khoảng 4 – 6 tiếng để bánh khô, chắc.

  • Sau khi ép, lấy bánh ra cắt thành từng thanh nhỏ hình chữ nhật hoặc hình vuông vừa ăn.

Thành phẩm và thưởng thức

Bánh cáy làng Nguyễn đạt chuẩn khi có màu sắc sặc sỡ, hạt cốm nổ giòn rụm, hòa quyện cùng vị bùi của lạc, béo ngậy của mỡ đường, thơm nồng của gừng và quế, ngọt dịu từ mật mía. Khi ăn, bánh không quá cứng, không quá ngọt mà dẻo dai vừa phải, tạo nên hương vị đặc trưng khó lẫn với bất kỳ loại bánh nào khác.

Bánh cáy có thể bảo quản trong hộp kín hoặc gói giấy bóng kính, để nơi khô ráo, thoáng mát, dùng dần trong 2 – 3 tuần. Đây là món ăn vặt tuyệt vời, dùng cùng trà xanh nóng thì càng thêm ngon.

Bí quyết để bánh cáy ngon chuẩn vị

  • Chọn loại gạo nếp cái hoa vàng đúng chuẩn Thái Bình để bánh dẻo thơm.

  • Mỡ đường phải làm kỹ, trong veo, không bị hôi mới giúp bánh béo mà không ngấy.

  • Khi nấu mạch nha cần đun nhỏ lửa, khuấy đều tay để tránh khét.

  • Các nguyên liệu phụ như mứt gừng, quất, quế, hồi chỉ nên cho một lượng vừa đủ để tạo mùi thơm, không nên quá nhiều sẽ át mất hương vị chính.

  • Khi ép bánh cần nén thật chặt tay để bánh chắc, không bị rời rạc.

Ý nghĩa văn hóa của bánh cáy làng Nguyễn

Bánh cáy không chỉ là món ăn truyền thống mà còn mang giá trị văn hóa lâu đời của làng Nguyễn (xã Nguyên Xá, huyện Đông Hưng, Thái Bình). Ngày xưa, bánh được chọn làm sản vật tiến vua, ngày nay vẫn là món quà đặc sản mỗi dịp Tết đến xuân về. Người dân Thái Bình coi bánh cáy như niềm tự hào quê hương, gắn với phong tục đoàn viên, sum họp.

Cách làm bánh cáy làng Nguyễn tuy cầu kỳ và tốn nhiều công đoạn, nhưng đổi lại, bạn sẽ có được những miếng bánh thơm ngon, dẻo ngọt, mang hương vị truyền thống đậm đà. Nếu có dịp, bạn hãy thử tự tay làm món bánh này để thưởng thức cùng gia đình hoặc biếu tặng người thân, chắc chắn sẽ để lại ấn tượng khó quên.