Cách Làm Bánh Uôi Dẻo Thơm Của Người Thái
Cách Làm Bánh Uôi Dẻo Thơm Của Người Thái. Ẩm thực vùng cao Tây Bắc Việt Nam luôn mang một nét đặc trưng riêng biệt, mộc mạc nhưng đầy tinh tế và đậm đà bản sắc dân tộc. Trong đó, bánh uôi là món bánh truyền thống đặc trưng của người Thái, thường xuất hiện vào các dịp lễ Tết, cưới hỏi hoặc trong các dịp cúng tổ tiên. Bánh uôi có hình thon dài giống con sâu, được làm từ bột gạo nếp dẻo mịn, nhân vừng đen thơm bùi và được gói trong lá chuối, hấp chín. Cùng khám phá cách làm món bánh uôi đơn giản, thơm ngon ngay tại nhà qua bài viết dưới đây.
Bánh uôi là gì?
Bánh uôi (còn gọi là bánh “úi”, bánh “uôi lá chuối”) là món bánh truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, thường được làm từ gạo nếp xay nhuyễn, nhân là vừng đen (mè đen) giã nhỏ trộn với đường và dừa nạo, sau đó gói bằng lá chuối rồi đem hấp. Bánh có vị ngọt nhẹ, dẻo thơm của gạo nếp, béo bùi từ nhân vừng và dừa, là món ăn chơi dân dã nhưng cực kỳ lôi cuốn.
Nguyên liệu làm bánh uôi (cho khoảng 10–15 cái bánh)
Nguyên liệu vỏ bánh:
Gạo nếp ngon: 500g (nên chọn nếp nương hoặc nếp cái hoa vàng)
Nước ấm: khoảng 300ml
Lá chuối tươi: 10–15 tàu (rửa sạch, trụng qua nước sôi cho mềm)
Nguyên liệu nhân bánh:
Vừng đen (mè đen): 150g
Dừa nạo sợi: 100g (có thể dùng dừa già hoặc sấy khô)
Đường trắng: 100g
Muối: 1/3 thìa cà phê
Sơ chế nguyên liệu
Bước 1: Ngâm và xay gạo nếp
Gạo nếp vo sạch, ngâm nước khoảng 6–8 tiếng hoặc để qua đêm cho mềm.
Sau khi ngâm, đem gạo xay nhuyễn cùng với nước thành hỗn hợp bột ướt, mịn.
Lọc bột qua túi vải hoặc rây để thu được phần bột dẻo, rồi để ráo bớt nước. Bột đạt là khi sờ không dính tay, có thể nặn được.
Lưu ý: Có thể dùng bột nếp đóng gói sẵn thay cho gạo xay, nhưng hương vị sẽ không đậm đà bằng gạo xay tươi.
Bước 2: Chuẩn bị nhân bánh
Vừng đen rang thơm trên chảo, để nguội rồi giã nhuyễn hoặc xay nhỏ.
Trộn vừng với đường, dừa nạo và chút muối cho đều. Nếu thích, bạn có thể xào nhẹ hỗn hợp trên chảo cho nhân dẻo và thơm hơn.
Gói và tạo hình bánh
Bước 1: Nặn bánh
Lấy một lượng bột vừa phải (khoảng 50g), vo tròn rồi ấn dẹt.
Cho một thìa nhân vừng vào giữa, gói lại và vo thành hình thon dài như con nhộng (giống bánh ít).
Lặp lại cho đến khi hết nguyên liệu.
Bước 2: Gói bánh bằng lá chuối
Lá chuối rửa sạch, trụng nước sôi cho mềm rồi lau khô.
Đặt bánh lên lá chuối, gói kín và buộc bằng dây lạt hoặc gập mép chắc tay.
Mỗi bánh nên gói riêng thành từng chiếc hoặc 2–3 bánh một chùm tùy ý.
Lưu ý: Nếu không có lá chuối, bạn có thể dùng giấy nến hấp bánh, nhưng sẽ thiếu mùi thơm đặc trưng.
Hấp bánh
Xếp bánh vào xửng hấp, chừa khoảng cách để bánh không dính vào nhau.
Hấp bánh trong khoảng 30–40 phút, tùy kích thước bánh.
Khi thấy bánh có màu trong hơn, dẻo và mùi thơm của vừng và lá chuối lan tỏa là được.
Thưởng thức
Bánh uôi ngon nhất khi ăn còn ấm, có thể chấm cùng chút mật ong hoặc ăn kèm trà nóng.
Bánh có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh 2–3 ngày, khi ăn đem hấp lại cho mềm.
Mẹo và lưu ý khi làm bánh uôi
Chọn gạo nếp ngon: Gạo quyết định đến độ dẻo và thơm của bánh, nên chọn nếp mới, hạt đều.
Vừng rang vừa: Không để cháy, nếu cháy sẽ bị đắng và mất mùi thơm.
Dừa nạo: Dùng dừa già cho vị béo rõ hơn. Nếu không có, bạn có thể thay bằng dừa sấy khô ngâm nước ấm.
Không nên hấp quá lâu: Làm bánh bị nhão, mất độ dai.
Tạo hình đẹp mắt: Có thể dùng khuôn hoặc vo đều tay để bánh hấp dẫn hơn.
Kết luận
Bánh uôi là một trong những món bánh mang đậm hương vị vùng cao, không chỉ ngon mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc. Mỗi chiếc bánh là sự kết hợp của đất trời, tinh túy của lúa nếp, mùi thơm của lá chuối, và cái bùi béo từ vừng, dừa. Dù bạn không phải người miền núi, nhưng khi đã một lần thưởng thức hoặc tự tay làm bánh uôi, chắc chắn bạn sẽ bị chinh phục bởi hương vị dung dị mà quyến rũ của món bánh này.
